Chủ Nhật, 14 tháng 8, 2016

thiết bị nào của 1 chiếc loa âm trần là cần phải có




Xin gửi lời chào lời chúc sức khỏe thật tâm nhất với mọi thứ   bạn, các người yêu thích về âm thanh. Do cũng có cùng sở thích là nghiên cứu đồ âm thanh nên hôm nay mình có viết bài giới thiệu về tổng quan về loa bằng tri thức hạn chế của minh. rất hi vọng bài viết có thể tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm & có nhiều ích lợi cho các bạn đọc
CƠ BẢN VỀ CỦ LOA ĐIỆN ĐỘNG
một hướng dẫn :
Chào các bạn: trong dàn loa nghe nhìn có thể  loa và mic là thiết bị kém phát triển . ra đời từ hơn 100 năm qua quả thật nó không có thay đổi gì đang kể. Nó gần như là một huyền thoại, mọi người nói về nó rất nhiều nhưng kết quả thường hay rất mông lung.
Loa có thực sự gian nan đến vậy không? Câu trả lời của mình là nó gồm nhiều cái rất đơn giản , cũng bởi vì quá nhiều nên thật sự lựa chọn ra ra Đáp án cho nó thật sự là vô cùng quá khó.
Trên thế giới những công ty thật sự có khả năng thiết kế ra nó rất ít( thiết kế chứ không phải sản xuất ứng dụng). Phần lớn các cty này nằm ở một số nước Bắc Âu nơi mà ngành khoa học xuất hiện nhiều điều kiện để có thể phát triển như Scanpeak, Seas. những ngành khoa học để phát triển 1  củ loa theo mình ít nhất là 3 ngành bao gồm : Điện từ trường; âm học; cơ học vật liệu. và cả tâm sinh lý học nữa( nếu có điều kiện mình sẽ nói rõ hơn).
Loa quả thật vô cùng tệ, Chắc ít có bộ phận nào có thể tệ hơn nó được lý do vì đâu vậy.
Củ loa hay còn được gọi là Transducer (bộ chuyển đổi năng lượng).
Nó chuyển từ tín hiệu điện (từ máy khuếch đại) thành chuyển động cơ (cuộn dây động voice coil) sau đó thông một màng bức xạ (màng loa cone) thay mới áp suất không khí tạo nên  âm thanh. các thiết bị tệ về hiệu suất như bình acqui (Điện↔Hoá) hay tấm Pin mặt trời (Quang↔Điện) cũng tốt hơn nó gấp nhiều lần vì nó phải qua trung gian là cơ học (Điện-Cơ-Âm).
Giả dụ một cái loa có độ nhạy là 95dB( hiệu suất rất cao đó), đưa vào đó 100W điện ta có được khoảng 3W âm thanh, 97W phần còn lại chỉ nhằm để nhún nhảy màng loa & đốt nóng cuộn dây động thôi, quá hao phí.! hầu hết những loa toa pc 658r nhập khẩu có hiệu suất khoảng 1 % thôi đó các bạn.
Với 1 bộ phận có cấu tạo kém cỏi như vậy nhưng chúng ta buộc phải sử dụng vì Hiện nay chưa ai nghĩ ra cách nào tuyệt hơn cả, chắc phải 50 năm nữa, có thể thời điểm đó ta có cách nào đó thay mới trực tiếp áp suất không khí từ điện mà không cần phải hệ cơ học nào hết.
nghe nản quá ! không muốn nghiên cứu về nó nữa! Nhưng có lẽ vì tình yêu âm nhạc (ai mà không yêu nó chứ) mà một số kỹ sư vẫn miệt mài nghiên cứu & cho ra các sản phẩm lấy hết hồn vía chúng ta chỉ từ một % nhỏ nhoi đó. Dám chắc 100% những kỹ sư thiết kế loa mê nhạc dữ lắm. Họ sử dụng khoa học phục vụ cho nghệ thuật, tôi coi họ như thánh sống vậy rất đáng quí trọng. Hiểu thêm 1 chút về loa tôi  biết có giúp chút gì cho việc thưởng thức ca nhạc không, hay có thể Diy 1 cái loa cho riêng mình không? Nhưng bởi vì tài liệu về loa ở Việt Nam quá ít và cả ngàn câu hỏi ở trên diễn đàn nên hi vọng bài viết này sẽ gíup một ít cho những bạn. Loa không thuộc về những chuyên gia nó là của mọi thứ các bạn yêu âm nhạc, tôi nghĩ là vậy.
2. Cấu tạo củ loa:
2.Chức năng của những thành phần:
a. Frame (Khung sườn loa):
sử dụng để gắn những thành phần, loại cao cấp thì bằng nhôm đúc, bình thường thì bằng sắt dập đôi khi còn được làm từ nhựa. riêng đối với những  loa bổng và một số loa trung khung sườn thường kín (bít luôn đằng sau) khung sườn cũng là chổ cho các hãng thi thố điểm mạnh , như loa bổng của B&W khung sườn phía sau làm bằng thủy tinh có hình dạng vỏ ốc giúp triệt tiêu hoàn toàn âm thanh từ phía sau màng loa. Khung sườn loa cho biết loa đó cao cấp cỡ nào còn về âm thanh không tác động nhiều lắm chỉ mong sao nó đừng có bề mặt quá lớn gây phản xạ trực tiếp lại màng loa.
b. Surround, edge (viền nhún):
các  loa ngày xưa thì thường cùng chất liệu giấy với phần màng loa hoặc vải (xếp gấp lại) với loại này thì viền khá cứng & ảnh hưởng trực tiếp theo thông số kỹ thuật của loa, loại viền này nếu bị móp cần dán lại, không được cắt ra chế lại bằng viền cao su mút thông dụng. thời điểm này khuynh hướng làm viền nhún càng mềm dẻo & bền là được, với loại này chẳng may bị mục hay rách bạn có khả năng thay mới mà không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cao (do độ cứng không đáng kể). Viền loa không phát ra âm thanh nó chỉ có vai trò giữ kín hơi và độ mềm dẻo. Mặc dù vậy nếu thay thế không đúng loại âm thanh sẽ rất khác nhau . Nhìn vào viền loa trường hợp có kinh nghiệm bạn có thể nhận biết loa âm thanh như thế nào dùng vào việc gì Giả dụ như viền gân vải có thể dùng loa trầm hoặc trung trầm, viền mút mềm đa phần sử dụng làm loa trầm, viền cao su dày nên chỉ sử dụng cho Sub điện.
c. Spider, Damper (màng nhện):
Là bộ phận cực kỳ cần thiết & lao động nặng nhọc nhất trong củ loa, khi đưa nguồn tín hiệu điện vào,loa đi lại  nhưng phải luôn quay về vị trí cân bằng lại để tổ chức cho một số tín hiệu theo sau. Nó hoạt động như một cái lò xo, độ cứng của nó tuỳ vào ý đồ nhà thiết kế, ngoài ra nó còn giúp cho cuộn dây hoạt động đúng tâm. Độ động của củ loa phụ thuộc rất lớn vào độ nảy của màng nhện(lò xo) này. Màng nhện cấu tạo với hình dạng( các nếp gấp) không giống nhau , vật liệu không giống nhau sẽ cho âm thanh không giống nhau . Việc sản xuất màng nhện giống như luyện thép, phải sử lý keo & thời điểm hấp nhiệt để đạt được độ cứng độ dẻo ước muốn . loa toa sc 630 nếu dùng quá lâu, công suất quá lớn sẽ làm lão hoá (mỏi) màng nhện khiến âm thanh không còn rõ rệt và ầm ì . Màng nhện quyết định chất lượng  củ loa về độ bền âm thanh theo thời gian . Màng nhện bị rách sẽ là 1 tai hoạ nếu bạn không thể tìm được đúng loại. các  loa cao cấp nhu cầu phải có thời gian chạy rà chính là 1 phần luyện cho màng nhện được hoạt động tối ưu.
Magnet (nam châm):
thường có 3 loại Alnocol, Ferrite, neodymium:
Alnicol: là vật liệu dùng trong một số  loa ngày xưa (1940-1965), phía dưới đây là loại có từ trường rất mạnh thời điểm này ít còn được dùng do rất mắc, loại này tuy tốt nhưng nếu hoạt động liên tục ở công suất cao sẽ dẫn tới sự truyền nhiệt độ từ cuộn dây vào nam châm làm cho nó giảm lực và không tự phục hồi, loại ferrite khi nguội lại có thể tự phục hồi từ trường.
Để vòng dây hoạt động tối ưu nó cần được đặt trong một miền từ trường cao, miền này chính là khe từ nhỏ hẹp chỉ vài mm. Để tập trung thông lượng từ trường ở đây người ta sử dụng các miếng sắt dẫn từ. kết hợp với thanh nam châm gọi chung là từ mạch.
Cấu tạo mạch từ (bao gồm nam châm & những miếng sắt dẫn từ) của nam châm alnicol (thường là mạch nội từ) tốt về âm thanh hơn nếu so với cấu trúc mạch từ ferrite do có ít khoảng trống trong mạch khi hệ dao động ít gây ra tạp âm.
Ferrtie: có lực từ bé hơn alnicol ( cùng khối lượng)là loại dùng hay gặp nhất nó rẻ và khó bị khử từ khi hoạt động ở sức mạnh cao. Thường mạch từ của Ferrite là loại ngoại từ.
Neodymium: Là sự phối hợp các ưu điểm của 2 loại trên, từ mạnh & khó bị khử từ. Ngoài ra do nhỏ gọn nó còn được dùng trong các loa xe hơi, micro v.v. thời điểm này do giá thành đã giảm khá nhiều các hãngloa danh tiếng cũng đã sản xuất rất nhiều loa sử dụng vật liệu này.
Vật liệu từ không ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh, nam châm ferrite cũng cho lực từ mạnh nhưng sẽ cồng kềnh, những vật liệu từ mạnh do nhỏ gọn sẽ nhận được cấu trúc mạch từ tối ưu hơn cho âm thanh.
Nam châm là loại vật liệu đặc biệt nó có khả năng bị khử từ khi nhiệt độ quá cao, nếu bị làm rớt cấu trúc của nó cũng thay đổi , nó không như cục sắt thông thường đâu.
Nếu cần dùng  âm thanh công suất  lớn (loa sân khấu), bạn cần chọn lựa  củ loa có vòng ổn định từ (bằng nhôm hay đồng) trên Top plate hoặc miếng chụp trên pole Piece. Nó có vai trò hạn chế dòng điện xoáy đảm bảo  loa hoạt động thường xuyên ở công suất cao.
Cuộn dây động (Voice coil):
Cấu tạo bao gồm lõi (bobin) là ống hình trụ dùng quấn dây lên đó, nó được để ở trong khe hở từ, một số  loa cao cấp khe từ này rất khít với cuộn dây động vì phía dưới đây là nơi tập trung năng lượng từ. Khe từ càng bé mật độ từ càng cao. những  loa thông thường  để cho an toàn khe từ có khả năng rộng hơn đôi chút tuỳ vào chất lượng cao .
lõi quấn dây cần chế tạo bằng chất liệu không từ, phải thật nhẹ, phải cứng chắc và phải chịu được nhiệt độ cao đôi khi có thể tới 250 độ C. Thời điểm này đa số sử dụng Nhôm làm lõi vì nó có công suất chịu đựng cao & rẻ tiền, loại nữa là giấy cũng rất tốt nhưng công suất  kém hơn. Loại cao cấp thì có Nomex. Cuộn dây làm bằng vật liệu không giống nhau sẽ cho thông số củ loa khác nhau , còn về mặt âm thanh chỉ trừ loại bằng Nhôm tuy có công suất cao nhưng âm thanh thì có một chút vấn đề, do tần số cộng hưởng của vật liệu này nằm trong ngưỡng nghe.
Dây quấn:
loại thường gặp là dây tròn, không chỉ vậy còn có dây vuông và dây bầu dục. bởi khoảng trống của loại dây tròn tương đối lớn việc này gia tăng khối lượng, một số loại kia thì tối ưu hơn. riêng đối với  loa Đây là điều quan trọng . Vấn đề sử dụng dây vuông chỉ là thời gian , bởi nó tiết kiệm đến hơn 20%. Trong thời buổi cái gì cũng đắt đỏ trước sau gì các cục chiết áp cũng nên dùng dây vuông thôi.
Dây quấn hay gặp nhất là đồng, bằng nhôm phủ đồng bên ngoài , loại bằng nhôm thì có khối luợng nhẹ nhưng khó hàn & điện trở riêng cũng cao hơn đồng, loại bằng bạc thì quá tốt rồi nhưng cũng khó gắn kết và mắc nữa.
Thành phần keo trong cuộn dây động là quan trọng nhất, keo cũng phải nhẹ, phải chịu nhiệt độ cao phải chắc nữa. đa số keo trong Đây là loại đặc dụng khó kiếm ở Việt Nam.
Cuộn dây động làm việc theo 2 dạng thông dụng nhất: loại có cuộn dây lú ra ngoài ( Overhung Voice Coil) & loại nằm hoàn toàn trong khe từ ( Underhung Voice Coil):

đa số những  loa sử dụng kiểu cuộn dây nằm tràn ra ngoài (overhung voice coil) do nó giảm được cực nhiều nhiệt năng dẫn đến tăng công suất . Loại nằm hoàn toàn trong khe từ được dùng trong một số  loa công suất  trung bình nhưng độ chân thực rất cao đặc tính kiểm soát rất tốt và tuyến tính trong giới hạn công suất . Nhìn sơ qua các bạn đã thấy sự mắc tiền của nó, ngoài vật liệu nhiều hơn các tính chất của vật liệu cũng đòi hỏi rất khắt khe. Nó phải mắc gấp 3,4 lần loại bình thường thì . Kỹ thuật này thường dùng trong một số  loa bổng & các loa dòng Ultra Hiend.
Ngoài ra còn có loại voice coil dạng kéo đẩy với 2 miếng sắt dẫn, nhằm triệt tiêu độ méo,
loại có 2 cuộn dây riêng biệt sử dụng cho loa Sub Stereo.
Số lớp dây quấn thông thường là 2 hoặc 4, số tầng này tùy vào ý đồ thông số kỹ thuật mà ông kỹ sư mong muốn , dây lớn dây nhỏ cũng như vậy. Không nên làm rộng khe từ để quấn dây to, hay quấn đa lớp hơn, vì khối lượng của voice coil phải tương thích với chỉ số từ trong khe. Khi quấn dây to hoặc nhiều lớp khối lượng tăng mà năng lượng từ không đủ sẽ dẫn đến giảm hiệu suất, chính vì thế  âm thanh sẽ bé hơn nhất là ở dãi tần cao, gây lầm lẫn là tăng âm trầm.Do hiệu suất giảm nên cuộn dây sẽ nóng lên không tốt cho loa và cả máy khuếch đại.
Cuộn dây bị cháy có khả năng quấn lại được, chất lượng tuỳ thuộc vào độ tinh xảo tay nghề ( cái này thì Việt Nam mình rất khéo), chỉ cần dùng đúng keo chất lượng thì có thể thấy rằng là đảm bảo , vì đa số những công đoạn ráp loa đều làm bằng tay cả.
Sẵn tiện đây nói thêm về râu loa ( tisel wire), việc cuộn dây này phải nhanh và chính xác thời gian tối đa là 3 giây cho 1 mối hàn (càng nhanh càng tốt), nhất là dây nối từ cuộn dây động tới râu. lý do để lâu dây đồng sẽ cháy giòn khi hoạt động bị gãy thì rất mong muốn . những bạn diy loa nếu gắn socket thì không sao, nếu hàn trực tiếp lên đó cũng lưu ý điều này .
Màng loa (cone paper) :
hãy tưởng tượng khi chưa gắn màng loa vào bạn đưa tín hiệu nhạc vào, loa nhún nhảy như là động cơ bình thường, nó sẽ không còn phát ra âm thanh. Muốn có âm thanh bạn phải thay đổi áp suất không khí bằng phương pháp gắn vào đó một màng loa phía dưới đây là cái duy nhất tạo ra âm thanh mà chúng ta có thể nghe được, các phần trước đó được hiểu như bộ lái điều khiển bằng nguồn tín hiệu điện. Nói nôm na sự truyền động từ cuộn dây giống như cái dùi của 1 anh đánh trống và anh này được điều khiển bằng nguồn tín hiệu điện vậy thôi. Vậy thì màng trống( màng loa) bằng vật liệu nào sẽ cho ra âm thanh kiểu đó, trống da nghe khác trống nilon chứ. Để thiết kế 1  củ loa khi chưa có màng loa các chương trình máy tính lúc này dễ dàng thực hiện được bằng phương pháp dịch ngược một số thông số đòi hỏi . Lý thuyết thiết kế ở phía dưới đây là điện ,từ & cơ học.
có khả năng bạn nghe ở đâu đó loa này có âm thanh là chân thực , là chính xác. điều này làm tôi nhớ lại 1 Bác nào đó trên diễn đàn hình như là Bác Via @ không có cái loa nào nghe hay hơn cây ghita 200 ngàn của tui, và bản thân tôi cũng thấy vậy. Cứ nghĩ tới cái dùi đánh vào cái trống làm tôi rất nản vì màng loa bây giờ là 1 nhạc cụ rồi.
Để làm được 1 nhạc cụ quan trọng nhất là nó phải nghe thấy hay (cái này có trời mới biết sao nó hay) Ví dụ như có cây violon của ông nào đó bên Ý hay nhất thế gian ai cũng đồng ý & những cây Violon khác muốn chiếm ngôi thì cứ tới đó mà thi thố. Mỗi 1 nhạc cụ đã có tuổi thọ hàng nghìn năm, tiến trình đó những nghệ nhân các bước hoàn thiện nó & tới giờ cũng vậy, làm nhạc cụ hay không phải là chuyện dễ dàng gì.
những bạn nói làm thế nào  loa là một nhạc cụ được chứ nó là một bộ phận điện tử rõ ràng mà, nếu màng loa có khối lương bằng không( là không thể ) lúc đó nó sẽ không còn có khối lương riêng không có tần số riêng cũng giống như là không có âm sắc lúc đó tín hiệu như thế nào nó sẽ phát y như vậy, tiếc là không như vậy, đừng khóc cho tôi(loa) Achentina.
Nghĩa là âm thanh phát ra từ loa sẽ không chân thực (trừ loa ghita điện cái này có thời điểm nói sau nhe một số Bác), việc một  loa có khả năng tái tạo cụ thể mọi các nhạc cụ càng ngày càng không thể . và cũng không có 1 cái loa nào trên thế giới được chọn để tham chiếu cả, vì không có chuẩn nên cuối cùng mọi thứ được để  trên đôi tai vàng dành cho bạn , bạn nghe thấy hay tức là nó hay khỏi bàn.
Màng loa là điểm quyết định loa bạn dường như sẽ nghe hay như thế nào . Là phần quan trọng nhất là phần mà ta yêu hay ghét loa này và loa khác, là cái mà bạn không thấy chút tình cảm nào với một cặp loa 20.000USD, trong khi lại ngất ngây với cặp loa ít tiền hơn một số 10 lần. Miễn là bạn biết chân thực với chính mình bạn dường như sẽ có các chọn đúng đắn, tiền là của mình thưởng thức ca nhạc cũng là mình mà.
Giá tiền của một  cặp loa không nói lên giá trị của nó đối đến các bạn , thước đo giá trị cho nó chính là thời gian bạn dành nghe nó hót.

Bạn  có 1  cặp loa 10tr đã nghe đến một   năm rồi, 1 ngày bạn nghe tầm 30p, một nghệ sĩ ghé qua loa này là hifi thôi nếu có tiền nên đầu tư mua loa ABC  gì đó còn thường được gọi là loa Hi end, giá 30tr, bạn mua về rất háo hức thời điểm đầu một ngày nghe 4,5 tiếng, tiếp đó không hiểu lý do vì đâu thời điểm bạn dành tặng cho nó ngày càng ít đi, và ít hơn rất nhiều so với cặp loa cũ, có thể  cặp loa bạn vừa bán đi có thể là cặp loa hay nhất đối đến các bạn , và chỉ bạn mới am hiểu thôi. không nên nghe ai hết bắt buộc phải nghe bằng chính  mình, đừng mua bắt buộc phải tặng cho bản thân mình thứ mình thích nhất. Chia sẽ sự vui vẻ với một số bạn đã có 1 cặp loa đúng ý mình, bạn thật hạnh phúc.

0 nhận xét:

Đăng nhận xét