Hệ thống âm thanh vòm dùng phổ biến đường tiếng để tạo một không gian nghe nhạc hoặc phim, mang lại cảm giác đang ở giữa quang cảnh hành động.
những đường âm thanh vòm trong phim cho phép người nghe thấy được các âm thanh đến từ toàn bộ các hướng bên cạnh mình. các
âm thanh hội trường này nhằm tạo cần loại mà các nhà khiến cho phim gọi là "nửa hư nửa thực", nghĩa là làm thính nhái hoàn toàn bị say đắm bởi những quang cảnh trên phim và ko còn nhận ra họ đang ở trong thế giới thực nữa.
Để tạo ra âm thanh vòm 1 bí quyết hiệu quả, điều trước tiên là bắt buộc tới 1 số lượng loa nhất định. thứ nhất là loa trung tâm mang lời thoại, do hầu như những diễn viên nhắc từ vị trí giữa màn hình; sau ấy là những loa trái và phải sở hữu phần âm nhạc và hiệu ứng âm thanh cộng một vài lời thoại xuất hiện từ phía bên hoặc góc. Tiếp tới là hai loa đặt ở bên và khá cao hơn so sở hữu vị trí ngồi nghe, chế tạo các âm thanh môi trường và hiệu ứng âm thanh vòm. Cuối cộng là một loa vô cùng trầm sử dụng để tái tạo các âm tần số thấp và siêu thấp (LFE) với trong 1 số tình huống cụ thể như bước chân khủng long trong phim Jurassic Park hay tiếng gầm của động cơ phản lực trong Top Gun.
1 trong các điểm quan trọng là các loa này hoặc nên mang các kênh riêng biệt, có nghĩa là sở hữu những tín hiệu dành riêng cho chúng, hoặc những kênh ma trận, theo ấy, âm thanh sẽ được trích xuất hoặc được chia nhỏ từ 1 kênh riêng biệt.
Hiểu được điều này sẽ hiểu được những con số chỉ hệ thống loa (như 2.0. 4.0. 5.1…) vốn gắn sở hữu các định dạng âm thanh vòm sẽ được tái hiện. Con số trước tiên dùng để chỉ các kênh riêng biệt, hoặc độc lập, toàn dải (có đáp tần từ 20Hz tới 20.000 Hz). Theo đấy 2.0 mang nghĩa là hệ thống với 2 kênh (thường gọi là stereo), trong lúc 5.0 có 5 kênh riêng biệt sở hữu các tín hiệu độc lập tới 5 loa riêng trong hệ thống. Còn con số đuôi .1 chỉ loa siêu trầm chuyên phần tần số rẻ (từ 3Hz tới 120Hz). do vậy 1 hệ thống 5.1 sẽ sở hữu những kênh riêng biệt độc lập cho loa trung tâm, loa trái trước, cần trước, loa surround trái, surround phải và loa siêu trầm.
Định dạng Dolby Pro thông minh bắt đầu xuất hiện trong những hệ thống rạp tại gia từ đầu những năm 1990 và dần trở thành tiêu chuẩn cho các băng hi-fi VHS. bây giờ nó vẫn là chuẩn cho việc phát sóng (hoặc cáp) TV dạng tương tự (analog), bởi lẽ những tín hiệu Pro-Logic có thể được mã hóa thành các tín hiệu tương tự hai kênh (stereo), mang thể ghi được cả vào các đầu băng VCR.
giả dụ đã sở hữu sẵn các thiết bị hỗ trợ Pro tối ưu, bạn vẫn sở hữu thể thưởng thức phim DVD bởi đa số những đầu DVD sở hữu thể chuyển những kênh Dolby Digital trong đĩa thành định dạng Dolby Pro thông minh và xuất thành 2 kênh stereo ra ngoài.
Pro thông minh là hệ thống đơn giản và rẻ nhất, bao gồm 4 kênh được nén lại thành 2 kênh tương tự. Trong 4 kênh này sở hữu 2 kênh là độc lập và 2 kênh là ma trận (matrix), trong đó, 2 kênh độc lập mang băng thông toàn dải được dùng cho hai loa trước trái, nên (L, R), một kênh ma trận toàn dải dùng cho loa trung tâm (C) và 1 kênh ma trận hẹp cho hai loa surround (S). Bộ giải mã Dolby Pro-Logic gói 4 kênh và tạo ra hai kênh xuất Lt và Rt, theo đấy Lt ra loa L và Rt ra loa R nguyên vẹn không chỉnh sửa. Loa C sau lúc được xử lý giảm nhiễu 1 chút sẽ được chia đều cho Lt và Rt. Băng thông cho loa S chỉ sở hữu dải tránh 100Hz – 7.000 Hz, sẽ được mã hóa ở dạng giảm nhiễu rồi được chia cho Lt và Rt nhưng lệch pha 1 chút. vì vậy Pro hợp lý là hệ thống 2.0.
Nhược điểm của Pro thông minh là cả hai loa surround (phải và trái) đều sản sinh ra cộng một âm thanh từ cùng một kênh (âm mono) và với băng thông giảm thiểu, còn loa trung tâm là sự kết hợp của hai kênh trái và phải chứ chẳng hề đơn nhất. Thêm vào đó không mang kênh riêng cho loa trầm, do đó những tín hiệu âm trầm cần trích xuất từ các kênh khác thay vì sở hữu đường vào riêng.
Dolby cũng đã cập nhật Pro thông minh lên phiên bản Pro tuyệt vời II với khả năng hỗ trợ đến 6 kênh xuất. Tuy nhiên đây vẫn không phải là hệ thống 5.1 thực sự bởi bản chất vẫn sử dụng 2 kênh stereo của Pro hợp lý, chỉ với thêm bộ giải mã tiên tiến mới có khả năng trích thành 5 kênh ma trận toàn dải và 1 kênh ma trận rất trầm.
Dolby Digital là định dạng
dan am thanh nhac song vòm thông dụng nhất, ko chỉ vươn lên là chuẩn công nghiệp trong hầu hết những đĩa DVD mà còn là một phần trong các chuẩn HDTV và được tiêu dùng trong các kênh TV kỹ thuật số hay các kênh xem phim trả tiền kiểu như hệ thống DIRECTV. Là hệ thống kế thừa Pro tuyệt vời, giữa những năm 1990, định dạng này hiện diện hầu như tại đa số những rạp chiếu phim và bắt đầu xuất hiện trên 1 số hệ thống rạp tại gia.
có định dạng Dolby Digital, bạn với 6 kênh riêng biệt, mỗi kênh cho một loa. Dolby Digital hỗ trợ đến 5 kênh độc lập toàn dải (loa trung tâm, loa trái, nên trước, loa surround trái và phải) và kênh thiết bị 6 chuyên tần số tốt cho loa siêu trầm. Do có 5 kênh độc lập và 1 kênh vô cùng trầm, Dolby Digital được gọi là hệ thống 5.1. tất nhiên, ko phải hầu hết những âm thanh ghi bằng Dolby Digital đều là 5.1, 1 số sở hữu thể ít hơn (có thể 2.0 hay 5.0…), nhưng định dạng này hỗ trợ tối đa 5.1 kênh.
Lợi thế của Dolby Digital so mang Dolby Pro thông minh là toàn bộ những kênh đều là kỹ thuật số và đều độc lập, trong ấy 5 kênh là toàn dải và loa surround sử dụng những kênh trái, nên riêng. Thêm vào ấy, đa số những phim DVD hiện nay đều được sản xuất theo định dạng này và nó cũng là định dạng phổ biến nhất trong những chuẩn rạp tại gia.
một định dạng khó khăn mang Dolby Digital là định dạng của hãng Digital Theatre System, hay gọi tắt là DTS. Cũng như Dolby Digital, DTS dùng 6 kênh theo định dạng 5.1, cho phép mỗi loa mang 1 kênh độc lập. Khác nhau chủ yếu giữa hai hệ thống là DTS dùng chuẩn nén dữ liệu ít hơn, và do đó theo những chuyên gia, DTS có chất âm phải chăng hơn 1 chút so mang Dolby Digital.
DTS cũng với mặt trong những rạp và một số phim DVD nhưng không được thông dụng trên đĩa như mang Dolby Digital. DTS cũng ko được sử dụng trong HDTV hay phát sóng TV kỹ thuật số. Tuy nhiên, trong lúc Dolby Digital chiếm lĩnh hầu hết ở DVD thì DTS lại dược dùng ngày càng nhiều trong ngành công nghiệp thu âm và ca nhạc (đĩa CD). rất nhiều đầu đọc CD chuyên dụng được trang bị giải mã DTS để ưng ý mang những bộ receiver DTS chuyên dụng.
THX không hề là định dạng âm thanh vòm trong các rạp tại gia mà là chuẩn chủ yếu áp dụng cho các rạp chiếu phim. Đối có hệ thống âm thanh tại gia, chỉ mang định dạng THX Suround EX, tương tự như Dolby Digital EX, chỉ sở hữu điều được xử lý bởi các studio được THX chứng nhận hợp chuẩn, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của THX trước khi được ghi vào DVD.
không tính những định dạng trên vẫn còn 1 số định dạng mới gọi là các "định dang mở rộng - Extended Surround" như THX Surround EX (THX-EX), Dolby Digital EX hay DTS Extended Surround (DTS-ES).
THX-EX và Dolby Digital EX toàn bộ là tương tự nhau, được phát triển dựa trên sự hài hòa giữa hãng Lucasfilm và Dolby. bởi vậy phiên bản tại gia của Dolby Digital Surround EX thu từ rạp cũng có thể gọi là THX-EX vì cả hai mang thể dùng lẫn nhau.
THX-EX là phiên bản âm thanh vòm mở rộng của định dạng Dolby Digital 5.1, còn DTS-ES là phiên bản mở rộng từ DTS 5.1. Sự khác biệt giữa định dạng 5.1 và định dạng mở rộng là việc thêm kênh surround sau mang một loa được đặt phía sau người nghe. Điều này giúp hệ thống rạp tại gia đạt hiệu ứng âm thanh vòm đủ 360 độ hơn so mang hệ thống 5.1 đơn giản. Mặc dù những định dạng EX/ES này hỗ trợ chỉ một loa sau, thường để đạt hiệu ứng tốt hơn, các nhà sản xuất vẫn khuyến cáo đặt hai loa surround sau. ấy là lý do xây dựng thương hiệu những hệ thống receiver cao cấp hỗ trợ xuất 7.1 kênh.
Tuy nhiên, những định dạng EX/ES ko phải là các hệ thống 6.1 hay 7.1 thực thụ. các kênh surround trái và buộc phải sở hữu thêm cả những tín hiệu của các loa surround sau, sau đó sẽ được trích xuất và gửi tín hiệu đến những loa này. Do các loa sau là kênh ma trận (âm buộc phải trích xuất) mà không phải là kênh độc lập, phải hệ thống này không được coi là hệ thống 6.1 thực thụ. do vậy, các hệ thống mở rộng vẫn được viết là THX-EX 5.1, hoặc DTS-ES 5.1 (hoặc DTS-ES Matrix).
Chỉ có một định dạng DTS-ES Discrete 6.1 là định dạng 6.1 thực thụ có 1 kênh độc lập cho loa surround sau. Âm thanh này với thể nhận diện rõ ràng sở hữu 2 loa sau, và những receiver 7.1 trong trường hợp này mới vươn lên là hữu ích thực thụ. Cũng với một số định dạng mới như DTS neo:6 Surround vốn là định dạng nằm giữa DTS-ES Matrix và DTS-ES Discrete. Định dạng này chuyển đối những tín hiệu 2 kênh truyền thống thành ma trận số tiêu dùng cho DTS-ES Matrix để với thể tái hiện 6.1 kênh. Nó hỗ trợ tái tạo toàn dải (20 Hz đến 20,000 Hz) cho toàn bộ 6.1 kênh, và sự chia tách giữa những kênh khác nhau được cải thiện có chất lượng toàn bộ chất lượng của các kênh kỹ thuật số riêng vậy.
hầu hết các định dạng âm thanh mở rộng đều tương thích ngược mang hệ thống 5.1 cũ của mình. Theo đấy, THX-EX tương thích ngược với Dolby Digital 5.1, còn DTS-ES Matrix và DTS-ES Discrete 6.1 thì tương thích sở hữu nhau và mang DTS 5.1. Để nghe được định dạng âm thanh mở rộng, bạn bắt buộc mang những bộ giải mã THX Surround EX, DTS-ES Matrix hay 1 bộ giải mã 6.1 chung nào đấy trong những receiver hoặc pream, nhưng để nghe được DTS-ES Discrete 6.1, bạn nhu yếu bộ giải mã DTS-ES Discrete 6.1 trong receiver hoặc preamp.
Chỉ 1 số DVD đời mới mang khả năng hỗ trợ những định dạng âm thanh mở rộng. Bù lại, những dĩa này sẽ tận dụng được đa số lợi thế của hệ thống âm thanh vòm và đem đến 1 trải nghiệm rạp tại gia thực thụ.
Dù có sắm định dạng nào, Dolby Digital, DTS hoặc một trong các định dạng mở rộng, để thưởng thức được, bạn nhu yếu những ampli hỗ trợ 5 hoặc 6 kênh, tất nhiên là bộ rạp tại gia có số loa tương ứng. Hiện để biết receiver hỗ trợ định dạng nào, bạn chỉ đơn thuần nhìn vào các chiếc chữ hay các logo in trên mặt trước của những receiver đấy.
Xem thêm:
http://hethonghoithao.com/news/tu-van-thiet-ke-am-thanh-nha-tho-phong-hoc-quan-bar-phong-tra-234.html
1 câu hỏi to vững chắc nhiều người sẽ sử dụng rộng rãi là định dạng nào nghe sẽ phải chăng hơn. Và số người ủng hộ Dolby Digital/THX cũng chẳng kém số ủng hộ DTS, chưa nhắc một số nội dung còn tùy thuộc vào cách xếp đặt hệ thống âm thanh hay phụ thuộc vào chất lượng hệ thống rạp tại gia của bạn nữa. Tựu trung lại, bạn mới là người tự đánh giá và xem liệu định dạng nào ưu việt hơn, dù phần lớn mọi người khó mang thể phân biệt được chất lượng giữa hai hệ thống này.